بیماری پوستی لیکن پلان (Lichen planus) یا خزه پوستی
یک بیماری التهابی نسبتاً شایع پوست و مخاط است. اگرچه این بیماری غالباً در افراد میان سال رخ میدهد، اما احتمال ابتلاء در هر سنی وجود دارد. علت اصلی این بیماری تاکنون ناشناخته باقی‌مانده است. قابل ذکر است که این بیماری واگیر نیست. یعنی از شخصی به شخص دیگر انتقال نمی‌یابد و استرس میتواند این بیماری را بدتر کند.
لیکن پلان یک بیماری خودایمنی است. این بدان معنی است که سیستم ایمنی بدن در طی این بیماری علیه بخش‌های طبیعی پوست، مخاط، مو یا ناخن خود فرد فعال می‌شوند. برخلاف ضایعات اگزمایی، ضایعات لیکن‌پلان به صورت ماکول و به شکل مسطح و قطر کمتر از یک سانتی‌متر است. رنگ ضایعات لیکن‌پلان بنفش مایل به قهوه‌ای است با شبکه‌ای از خطوط سفیدرنگ. خارش این ضایعات به حدی نیست که به خراشیدن منتهی شود
مبتلایان به ایکن پلان ۱ تا ۲ درصد جامعه را شامل می شوند. این بیماری در سنین حدود ۴۰ سالگی شایع تر است. و نوع دهانی در زنان بیشتر دیده می شود. لیکن پلان دهانی در ۵۰ % مبتلایان دیده می شودلیکن پلان میتواند موجب ایجاد قرمزی، خارش و راش بر روی بخش‌های متفاوت بدن انسان از جمله دست، پا، ناخن، دهان (لیکن پلان دهانی) ، الت تناسلی و غیره شود.
علل بیماری لیکن پلان
دليل ايجاد ليكن‌پلان به درستي معلوم نيست اما حدس زده مي‌شود كه بعضي عوامل در افرادي كه از نظر بدني آمادگي دارند، شرايط را براي ايجاد اين بيماري آماده كنند. اين عوامل عبارتند از:
1- داروها : بعضي از داروها، به خصوص آنهايي كه در درمان آرتروز، بيماري‌هاي قلبي، فشار خون بالا و مالاريا استفاده مي‌شوند، ممكن است زمينه را براي ايجاد ليكن‌پلان فراهم كنند نظیر:
- بتا-بلاکرها ، داروهای رایجی هستند که برای درمان مشکلات قلبی عروقی استفاده می شوند
- داروهای ضد التهاب
- تزریق طلا برای درمان آرتروز
- ضد مالاریا
- داروهای ادرار آور تیازید
- فنوتیازین ها ، گروهی از داروهای آرام بخش با اقدامات ضد روان پریشی
2- آلرژي : اگر شخصي به انواع مواد غذايي و يا افزودني‌هاي خوراكي، طعم‌دهنده‌ها و يا مواد مختلف دندانپزشكي، حساسيت داشته باشد، ممكن است در دهانش ليكن‌پلان ايجاد شود.
3- عفونت‌ها : بيماري‌هايي همچون هپاتيت C و يا قارچ دهاني (برفك)، زمينه را براي ليكن‌پلان فراهم مي‌كند.
ویروس هپاتیت C رایج‌ترین ویروسی است که میتواند لیکن پلان را به همراه داشته باشد، اما تنها ویروس ممکن نیست. برخی ویروس‌های دیگر نیز هستند که احتمال می‌رود در بروز لیکن پلان نقش داشته باشند از جمله:
- Cytomegalovirus
- varicella zoster
- human herpes
- Epstein-Barr
- HIV
4 – بيماري‌هاي عمومي : ديابت، فشار خون بالا و زخم معده، زمينه را براي ابتلاي به ليكن‌پلان دهاني مستعد مي‌كند.
5- عوامل روحي رواني : استرس و اضطراب با ليكن‌پلان ارتباط مستقيم دارد. مثل تمام بيماري‌ها، مسائل روحي نقش مهمي در ليكن‌پلان بازي مي‌كنند.
انواع لیکن پلان
- کلاسیک
- هیپرترفیک
- وزیکولوبولوس
- اکتینیک
- لیکن پلانوپیلاریس
- حلقوی
ویژگی‌های بیماری لیکن پلان
- لیکن پلان مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود.
- یک بیماری ارثی است و از والدین به فرزندان منتقل میشود.
- علت لیکن پلان عفونت نیست.
- یک بیماری کشنده نیست و خود به خود بهبود می‌یابد.
- امکان عود بیماری بعد از مدت زمانی وجود دارد.
برخلاف ضایعات اگزمایی، ضایعات لیکن‌پلان به صورت ماکول و به شکل مسطح و قطر کمتر از یک سانتی‌متر است. رنگ ضایعات لیکن‌پلان بنفش مایل به قهوه‌ای است با شبکه‌ای از خطوط سفیدرنگ. خارش این ضایعات به حدی نیست که به خراشیدن منتهی شود و معمولاً در نواحی مچ دست و پا و کمر دیده میشود. حتی اشکالی از لیکن پلان وجود دارد که خود را تنها به شکل تیره‌شدن پوست نشان میدهد.
ليكن‌پلان دهاني
يك بيماري التهابي است كه بافت دهان را درگير مي‌كند. ليكن‌پلان اغلب در بافت داخل گونه‌ها ديده مي‌شود اما ممكن است لثه‌ها، زبان، لب‌ها و ديگر قسمت‌هاي دهان را نيز درگير كند. گاهي اوقات، البته به ندرت، ليكن‌پلان تا ناحيه حلق و مري نيز گسترش پيدا مي‌كند. شكل و شمايل ليكن‌پلان اغلب به صورت يك شبكه توري است كه روي بافت داخل گونه پهن شده است يعني داخل گونه،روي بافت صورتي دهان،خطوط سفيدودرهمي مثل يك شبكه توري سفيد ديده مي‌شود.. گاهي اوقات در خانم‌ها ليكن‌پلان درناحيه واژينال نيزديده مي‌شودكه اين هانمونه‌هايي ازمواردپيشرفته‌تربيماري هستند. اولين باري كه ليكن‌پلان به دهان مي‌آيد، ممكن است بين يك هفته يا يك ماه آنجا مقيم شود. پس از آن ناپديد مي‌شود اماليكن‌پلان يك بيماري عودكننده است و ممكن است هر از گاهي به ميزبانش سري بزند.
عوارض لیکن پلان
- ریزش مو
- تخریب ناخن ها
- پیدا شدن ضایعات جدید و برطرف شدن ضایعات قدیمی
- در بیماران مبتلا به لیکن پلان دهانی، خطر سرطان دهان کمی بیشتر است.
درمان لیکن پلان
فعلا هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. این بیماری بصورت خود به خودی ممکن است خوب شود . اما اگر این بیماری شما را آزار میدهد پزشک میتواند برای تسریع در بهبود این بیماری و کاهش علائم آن از درمان های زیر استفاده کند :
- آنتی هیستامین ها : که خارش را کم میکنند.
- کورتیکواستروئید موضعی : نوع مالیدنی این دارو است که برای کاهش تورم و قرمزی استفاده میشود.
- کورتیکواستروئید خوراکی : این دارو وقتی استفاده میشود که بیمار طی یک مدت طولانی درگیر این بیماری بوده است و یا پوست بیمار برجستگی ها و زخم های دردناک دارد.
- پووا تراپی (PUVA THERAPY): یک نور درمانی است که به درمان کمک میکند.
- رتینوئیک اسید : یا بر روی پوست قرار داده میشود و یا بصورت قرص شکل استفاده میشود و باعث بهتر شدن ضایعات پوست میگردد.
- پماد تاکرولیموس و یا کرم پیمکرولیموس
- درباره عوارض احتمالی درمان های بالا حتما از پزشک خود سوال کنید.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
بدون نظر