به طور کلی، ریزش روزانه حداکثر ۱۰۰ تار مو در انسان طبیعی در نظر گرفته می‌شود. این ریزش مو بیشتر در هنگام شانه کردن موها، استحمام  یا زمان خواب اتفاق می‌افتد.

در یک فرد جوان، همزمان با ریزش یک تار مو، با فعالیت فولیکول‌های مو، تار موی جدید در همان محل جایگزین می‌شود. در واقع به طور طبیعی بین ریزش مو و رویش مو، یک تعادل وجود دارد. بنابراین کچلی و طاسی در افراد جوان به طور معمول دیده نمی‌شود.

با افزایش سن به دلایل فیزیولوژیکی و ژنتیکی، تعادل بین ریزش و رویش به هم خورده و بسیاری از افراد دچار طاسی‌های کم تا شدید می‌شوند. اکثر طاسی‌ها از نوع ریزش مو با الگوی مردانه و زنانه یا آلوپسی آندروژنی هستند. به شکل طاسی ریزش موی ژنتیکی هم می‌گویند.

پس به طور کلی همه‌ی ما ریزش مو داریم؛ منتها موهای ریخته شده جایگزین می‌شوند. وقتی تعادل بین ریزش و رویش موها به هم بخورد، می‌گوییم فرد به ریزش مو مبتلا است.

ریزش موی ناگهانی

ریزش مو به طور کلی بین آقایان شایع‌تر از خانم‌ها است. با این وجود، ریزش مو در خانم‌ها نیز شیوع زیادی دارد. به طوری که گفته میشود حدود ۳۷ درصد خانمهای زیر ۵۰ سال دچار ریزش مو می‌شوند.

روند ریزش مو می‌تواند به دو صورت تدریجی یا ناگهانی باشد. اگر ریزش مو به صورت تدریجی باشد، فرد به مرور متوجه افزایش تارهای موی ریخته شده در مقایسه با قبل می‌شود. این روند اگر ادامه پیدا کند، ممکن است باعث کچلی و طاسی نیز بشود. اما در نوع ناگهانی، ریزش مو در یک بازه‌ی زمانی کوتاه مدت شروع می‌شود و فاصله‌ی میان شروع ریزش مو و نمایان شدن کم‌پشتی یا طاسی، کوتاه خواهد بود.

توجه داشته باشید که ریزش مو علاوه بر تاثیر بر جنبه‌های زیبایی، بر جنبه‌های روحی روانی نیز اثرگذار است. چرا که فرد دچار ریزش مو، ممکن است به دلیل ناراحتی و خجالت از وضع موهای خود، از حضور در بسیاری از مناسبت‌های شغلی، تحصیلی، تفریحی و اجتماعی دوری کند. این اجتناب تا برطرف شدن ریزش مو ادامه خواهد داشت که حتی ممکن است برای ماه‌ها طول بکشد. همین موضوع به تدریج باعث کاهش اعتماد به نفس و آغاز مشکلات روحی روانی خواهد شد.

شایع‌ترین علل ناگهانی ریزش مو

آلوپسی آندروژنی

در بسیاری از موارد دلیل اصلی ریزش مو، آلوپسی (طاسی) آندروژنی است. آلوپسی آندروژنی معمولاً به صورت تدریجی رخ می‌دهد؛ اما می‌تواند از دلایل ریزش موی ناگهانی هم باشد. در این نوع طاسی، عوامل ژنتیکی و هورمونی نقش مهمی دارند:

• عوامل ژنتیکی :

• اگر سابقه‌ی ریزش مو و طاسی در پدر، عمو، دایی یا دیگر اقوام شما وجود داشته باشد، احتمال این واقعه در شما بیشتر از حالت عادی است. بنابراین هنگام مراجعه به کلینیک، پزشک معالج حتما در مورد سابقه‌ی فامیلی ریزش مو در سنین پایین از شما سوال خواهد کرد.

• عوامل هورمونی: 

• هورمون تستوسترون و دی هیدروتستوسترون هم در آقایان و هم در خانم ها وجود دارد اما مقدار آن در بدن آقایان بالاتر است. افزایش سطح این هورمون‌ها در بدن هر فرد نسبت به حالت عادی برای او، با افزایش میزان ریزش مو در ارتباط است. به همین دلیل درخواست آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌ها یکی از اقدامات در بررسیعلت ریزش مو ناگهانی است.

متاسفانه درمانی برای آلوپسی آندروژنی وجود ندارد. البته داروهایی مانند ماینوکسیدیل و فیناستراید می‌توانند در به تعویق انداختن طاسی موثر باشند ولی برای جبران موهای از دست رفته، تنها راه درمانی کاشت مو است.

رژیم غذایی نامناسب

• همان طور که گفته شد، ساخت تارهای موی جدید درفولیکول‌های مو اتفاق می‌افتد. برای این کار مواد مختلفی مورد نیاز است که کمبود آن‌ها می‌تواند باعث ریزش موی ناگهانی شود.
• شاید شما هم شنیده باشید که فردی در اثر پیروی از یک رژیم غذایی غیراصولی، دچارریزش مو ناگهانی شده است. معمولاً در مورد این اشخاص می‌بینیم که با اندکی کشش، دسته‌ای تارهای مو از سر جدا می‌شوند.
• جنس تارهای مو پروتئینی است. به همین دلیل کمبود مواد پروتئینی در رژیم غذایی می‌تواند باعث ریزش موی ناگهانی شود. منابع پروتئین در رژیم غذایی شامل انواع گوشت‌ها (ماهی، مرغ و گوشت قرمز)، تخم مرغ و لبنیات است.
• ویتامین‌های مختلفی نیز برای ساخت تارهای مو مورد نیاز است که از مهم‌ترین آن‌ها می توان به گروه ویتامین‌های ب و به خصوص نیاسین و بیوتین اشاره کرد. به طوری که در اکثر داروها، مکمل‌ها و شامپوهای تقویت‌کننده‌ی مو، این ویتامین‌ها وجود دارند.
• وجود برخی از مواد معدنی نیز در فرایند ساخت تارهای مو ضروری است. کمبود آهن علاوه بر ایجاد کم‌خونی، میتواند باعث ریزش مو ناگهانی شود. کلسیم و منیزیم که به وفور در لبنیات وجود دارند، در واکنش‌های ساخت تارهای مو حضور داشته و حائز اهمیت‌اند. عنصر روی (زینک) هم از دیگر مواد مورد نیاز در ساخت تارهای مو است. کمبود هر یک از عناصر گفته شده می‌تواند باعث ریزش مو بشود.
• ریزش موی ناگهانی در اثر تغذیه نامناسب، بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که مشکلات سوء جذب (مثل بیماری‌های دستگاه گوارش) مبتلا هستند یا از رژیم‌های لاغری غیراصولی پیروی می‌کنند.
• ریزش مو در اثر رژیم غذایی نامناسب معمولاً با برطرف کردن کمبودهای بدن، خود به خود درمان می‌شود و نیاز به مداخلات درمانی دیگری ندارند.

مصرف دخانیات به ویژه سیگار

• سالانه هزینه‌های هنگفتی از سوی سازمان‌های بهداشتی برای تبلیغات علیه سیگار و متوجه کردن افراد پیرامون ضررهای آن انجام می‌شود. در کنار از بین بردن بافت ریه، مشکلات خونی، احتمال ابتلا به سرطان، یکی از چندین علت ریزش مو نیز سیگار است. سیگار عملکرد سالم دی ان ای و فولیکول‌های مو را مختل می‌کند و علاوه بر آن مشکلاتی در راه خون رسانی به آنها را به وجود می‌آورد. بنابراین طبیعی است که فرد شاهد ریزش مو باشد.

البته تأثیر کشیدن مو و ریزش مو بیشتر در مردان قابل رویت است و گاهی باعث شدت و سرعت گرفتن طاسی الگوی مردانه نیز خواهد شد. بهترین راه این است که همین الان سیگار را برای همیشه کنار بگذارید و به تغذیه سالم و ورزش به جای آن روی بیاورید.

 مصرف الکل

• علت ریزش مو گاهی در اعتیاد به مصرف الکل خلاصه می‌شود. علاوه بر ضررهای متعددی که الکل برای سیستم گوارشی و کبدی به همراه دارد، مانع از رسیدن مواد مغذی به ریشه مو می‌شود. موهایی که تغذیه درستی نداشته باشند به مرور زمان دچار ضعف، شکنندگی و در نهایت ریزش خواهند شد.
• به طور کلی بدن با مصرف الکل در جذب مواد مغذی عاجز خواهد بود زیرا الکل در بسیاری از موارد احساس سیری کاذب را به فرد منتقل خواهد کرد. این اتفاق به راحتی و با کنار گذاشتن مشروبات الکی قابل حل خواهد بود.در کنار این موارد الکل به یکباره قند خون را تا حد زیادی بالا می‌برد و قند خون بالا با طاسی و افزایش آن در ارتباط است.

 مصرف بیش از حد مجاز استروئیدهای آنابولیک

• بدنسازی و پرورش اندام از آن دسته فعالیت‌های دوست داشتنی است که در نتیجه بدن فرم دلخواه و مورد پسند را می‌یابد. اما افرادی هستند که در خلال این فعالیت ها متوجه از دست دادن موهای خود می‌شوند. علت ریزش مو در ورزشکاران و افرادی که به دنبال بدنسازی هستند گاهی سو مصرف استروئیدهای آنابولیک است.
• این ماده اغلب برای حجیم کردن عضلات توسط ورزشکاران و بدنسازان استفاده می‌شود. استفاده بیش ازحد استروئیدهای آنابولیک همانند تأثیراتی دقیقاً بیماری تخمدان پلی کیستیک را بر روی بدن از خود به جای خواهد گذاشت و مکانیسم یکسانی با آن دارد. در واقع بیشترین اثر مخرب را استروئیدهای آنابولیک بر روی پوست سر دارند و ضعف ریشه‌ی مو و ریختن موها از نتایج آن است.

 استایل آرایشی نادرست موها

• بدون شک داشتن ظاهر آراسته، استایل زیبا در جذابیت ظاهری فرد تا حد زیادی موثر است. همه ما دوست داریم مدل مو مرتب و برازنده‌ای را داشته باشیم. اما بسیاری نمی‌دانیم که علت ریزش مو می‌تواند مستقیماً مرتبط با استایل بستن و آرایش موی باشد. بستن موها با کش به صورت محکم، بافت‌هایی که با کشش شدید مو همراه هستند و استفاده مکرر از مواد آرایشی چون رنگ‌ها و ژل و … از این موارد هستند. البته استفاده از حرارت بالا و ابزارهایی چون اتوی مو یا سشوار نیز می‌تواند علت ریزش مو باشد.
• این موارد در واقع می‌توانند روی ریشه مو تأثیر بگذارند و ممکن است موهای شما دوباره رشد نکند.

 کاهش شدید وزن

• داشتن اندام ایده‌آل گاهی به تمام اهداف و آمال یک فرد تبدیل می‌شود و برای همین ممکن است راه‌های مختلفی را برای کاهش ورزن امتحان کند. البته گاهی هم کاهش وزن ناگهانی خود رخ می‌دهد و نوعی از آسیب‌های جسمی است که می‌تواند علت ریزش مو باشد.
• این احتمال وجود دارد که کاهش وزن خود باعث فشارهای غیرضروری در بدن شما شود، یا عدم صحیح غذا خوردن می‌تواند منجر به کمبود ویتامین یا مواد معدنی شود. ریزش مو به همراه کاهش قابل توجه وزن نیز ممکن است نشانه اختلال غذایی مانند بی‌اشتهایی یا بولیمی باشد. این نوع ریزش مو نیز پس از مدتی اصلاح خواهد شد.

کمبود ویتامین B

علت ریزش مو گاهی هم پیچیده و عجیب و غریب نیست. نرسیدن ویتامین ب به میزان کافی یکی از همین دلایل ساده است که ممکن است حتی به آن فکر هم نکرده باشیم.

ویتامین ب یکی از ترکیب‌های محلول در آب به شمار می‌رود و انواع بسیار مختلفی دارد. به طور معمول این ویتامین در مواد غذایی دارای پروتئین نیز هست. هویج، تخم مرغ و گوشت قرمز و البته سویا میزان زیادی ویتامین ب دارند . به دلیل اینکه اکثر ما در طول روز از این گونه مواد غذایی استفاده می‌کنیم؛ کمبود ویتامین B یک عارضه نادر است. با این وجود کمبود انواع ان به ویژه ب 12 اختلالاتی در عملکرد صحیح بدن را به همراه خواهد داشت. بی اشتهایی عصبی، حالت تهوع و مشکلات گوارشی از نشانه‌های آن هستند.

علت ریزش مو را می‌توان در کمبود ویتامین B12  نیز جستجو کرد. این ماده بدن شما کمک می‌کند DNA و گلبول‌های قرمز خون را تولید کند، از سیستم ایمنی بدن شما پشتیبانی می‌کند و عملکرد عصبی سالم و رشد مو را ترغیب می‌کند.

مصرف بیش از حد ویتامین A

طبق تحقیقات مرکز آکادمی پوست آمریکا، مصرف بیش از حد مکمل‌ها یا داروهای حاوی ویتامین A می‌تواند علت ریزش مو باشد. مقدار مجاز مصرف روزانه ویتامین آ 5000 واحد بین المللی (IU)  در روز، برای بزرگسالان و بچه‌های بالای 4 سال است. مکمل‌ها حاوی 2،500 تا 10،000 IU هستند. بنابراین ممکن است با مصرف مکمل‌ها بیشتر از مقدار مجاز وارد بدن شما شود. البته این نکته نیز باید مورد توجه قرار بگیرد که قطع یکباره مصرف این ویتامین و یا کم کردن بیش از حد آن خود آسیب‌های متعددی را برای بدن به همراه خواهد داشت.

این مورد نیز یک دلیل برگشت پذیر بودن روند ریزش مو نیاز به درمان خاصی ندارد و به محض متوقف شدن مصرف ویتامین A اضافی، موها مجدداً رشد طبیعی خود را شروع می‌کنند.

تلوژن افلوویوم

برای این که عارضه‌ی تلوژن افلوویوم را بهتر متوجه شوید باید ابتدا مروری بر مراحل رشد مو داشته باشیم. چرخه‌ی زندگی تارهای مو، سه مرحله دارد:

مرحله‌ی آناژن یا فاز رشد: در این مرحله، رشد تارهای مو اتفاق می‌افتد. آناژن معمولاً حدود 3 سال طول می‌کشد و به طور متوسط، ۹۰ درصد تارهای موی هر فرد در مرحله‌ی آناژن قرار دارند.

مرحله‌ی کاتاژن یا فاز موقت: کاتاژن یک مرحلهی گذرا و موقت بوده و مثل یک پل بین مرحله‌ی آناژن و تلوژن است. این فاز معمولا کمتر از سه هفته طول می‌کشد. فقط حدود ۱ درصد از تارهای موی فردی سالم از نظر ریزش مو در این مرحله قرار دارند.

مرحله‌ی تلوژن یا فاز استراحت: در این مرحله تارهای مو دیگر رشدی نخواهند داشت. این مرحله حدود ۳ ماه طول می‌کشد و به طور متوسط ۱۰ درصد از تارهای موی یک فرد در این مرحله قرار دارد. در پایان مرحله‌ی تلوژن، تار مو از پیاز مو جدا شده و می‌ریزد.

در بیماری تلوژن افلوویوم، به دلایلی که در ادامه ذکر خواهد شد، تارهای مو مراحل آناژن و کاتاژن را سریع‌تر طی کرده و در نتیجه، درصد بیشتری از موها در مرحله‌ی تلوژن قرار می‌گیرند. به همین دلیل سرعت ریزش تارهای مو افزایش می‌یابد. یعنی مثلا به جای ۱۰۰ تار مو، روزانه ۴۰۰ تار مو می‌ریزد. تلوژن افلوویوم به نوعی سردسته‌ی علل ریزش موی ناگهانی است.

تلوژن افلوویوم به دلایل مختلفی می‌تواند ایجاد شود. همه‌ی این دلایل یک پایه‌ی مشترک دارند؛ آن هم وارد شدن استرس شدید به بدن است. ین استرس می‌تواند به دلیل مسائل روحی، بیماری‌های جسمی، تغییرات ناگهانی و آسیب‌ها باشد.

نکتهی قابل توجه این است که مواجهه با یک استرس شدید، بلافاصله باعث ریزش مو نمی‌شود. استرس شدید با سرکوب فعالیت سلول‌های سازنده‌ی مو، ساخت تارهای موی جدید را کاهش می‌دهد. همچنین باعث افزایش سرعت عبور از مرحله‌ی رشد یا آناژن می‌شود. می‌دانیم که ریزش مو زمانی اتفاق می‌افتد که فاز کاتاژن و تلوژن به اتمام برسند؛ که روی هم رفته ۳-۴ ماه طول می‌کشد. به این ترتیب حدود ۳ ماه بعد از یک استرس شدید، ریزش موی ناگهانی آغاز می‌شود.

مثال‌هایی از استرس که می‌توانند باعث ریزش موی ناگهانی شوند:

استرس شدید

رژیم غذایی نامناسب

تب شدید

صدمات شدید جسمی

کاهش وزن ناگهانی

استرس

قطع عضو

رویدادهای حساس زندگی مانند کنکور، جدایی یا از دست دادن عزیزان

تلوژن افلوویوم معمولاً بعد از برطرف شدن علت استرس، خود به خود درمان شده و نیازی به دارو یا مداخلات درمانی دیگر ندارد.

مصرف برخی داروها

علت ریزش مو گاهی به سبب مصرف برخی داروهاست. شناخته شده‌ترین داروهایی که کم پشت شدن موها را به همراه دارند. رقیق کننده خون و داروهای فشار خون مشهور به بتا بلاکرها هستند. داروهای دیگری نیز در شکل گیری این مشکل نقش دارند از جمله مهترین آنها می‌توان به داروهای که برای درمان افسردگی تجویز می‌شود، متوترکسات (برای درمان روماتیسمی، لیتیوم که جهت درمان اختلالات رفتاری نظیر اختلال دو قطبی مصرف می‌شود و داروهای ضد التهابی از جمله ایبوپروفن اشاره کرد.

 معروف‌ترین داروهایی که باعث ریزش موی ناگهانی می‌شوند، شامل موارد زیر اند:

داروهای شیمی درمانی

شاید معروف‌ترین داروهایی که باعث ریزش مو می‌شوند، داروهای شیمی درمانی باشند. این داروها برای جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی، تقسیم شدن سلول‌ها را مهار می‌کنند. البته نه تقسیم همه‌ی سلول‌ها، صرفاً تقسیم سلول‌هایی را مهار می‌کنند که سرعت تکثیر بالایی دارند.

علاوه بر سلول‌های سرطانی، سلول‌های فولیکول‌های مو هم سرعت تقسیم زیادی دارند. به همین دلیل یکی از اثرات ناخواسته‌ی این داروها، جلوگیری از تقسیم سلولی در فولیکول‌های مو است. همان طور که می‌دانید، فولیکول‌های مو محل ساخت تارهای موی جدید هستند و اگر تقسیم سلولی در آن ها مهار شود، تار موی جدید ساخته نمی‌شود.

داروهای ضدبارداری

همان طور که گفته شد، تغییر در سطوح هورمون‌های جنسی می‌تواند باعث ریزش موی ناگهانی شود. داروهای ضدبارداری هم باعث تغییر در تعادل بین هورمون‌های جنسی می‌شوند. بنابراین ریزش مو در هنگام مصرف این داروها ممکن است اتفاق بیفتد.

ریزش موی پس از بارداری

ریزش مو پس از زایمان یا دوران شیردهی، یکی از شایع‌ترین شکایت‌های مادران و یکی از دلایل ریزش موی ناگهانی است. در حین بارداری، سطح هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون در بدن مادر بالاست و پس از زایمان، سطح این هورمون‌ها به طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند. این تغییر باعث می‌شود تا فولیکول‌های مو که سازنده‌ی تارهای مو هستند، وارد مرحله‌ی استراحت شوند. به همین دلیل پس از ریزش هر تار مو، تار موی جایگزینی برای آن وجود نخواهد داشت و موهای مادر پس از زایمان کم پشت خواهد شد.

نکته‌ی مهم این است که مادر نباید به هیچ عنوان نگران باشد! چرا که با گذشت زمان و معمولا در طی همان سال اول پس از زایمان، اوضاع بهتر و موهای مادر مثل قبل از بارداری خواهد شد.

ابتلا به برخی بیماری‌ها

بیماری‌های مختلفی می‌تواند موجب ریزش موی ناگهانی شود که برخی از آن‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم:

عفونت‌ها

برخی عفونت‌ها می‌توانند باعث ریزش موی ناگهانی شوند. شایع‌ترین آن‌ها عفونت‌های قارچی هستند که بیشتر در کودکان، نوجوانان و افراد دچار ضعف سیستم ایمنی مشاهده می‌شوند. شیوع عفونت‌های قارچی در بزرگسالان سالم کم است.

تینه‌آ کاپیتس یک بیماری قارچی است که علت آن گروهی از قارچ‌ها به نام درماتوفیت‌ها هستند. محیط‌های گرم و مرطوب برای رشد این قارچ‌ها مساعد است؛ به همین دلیل پوست و موی سر زیستگاه مناسبی برای آن‌ها محسوب می‌شود.

شاخص‌ترین علامت این بیماری، ریزش موی ناگهانی است. ممکن است محل دچار ریزش مو، دردناک هم باشد. این بیماری به راحتی از یک شخص به شخص منتقل می‌شود. استفاده از کلاه، حوله و شانه‌ی آلوده از راه‌های انتقال این بیماری است.

درمان این عفونت قارچی با مصرف داروهای ضد قارچی مثل گریزئوفولوین، تربینافین یا فلوکونازول به مدت ۴ تا ۶ هفته است. معمولا ریزش مو با درمان برگشت‌پذیر است.از عفونت‌های دیگری که می‌توانند باعث ریزش موی ناگهانی شوند، می‌توان به فولیکولیت اشاره کرد. در این بیماری التهاب در فولیکول‌های مو اتفاق می‌افتد. بنابراین بعد از ریزش مو، تار موی جایگزینی رشد نخواهد کرد و آن منطقه طاس خواهد شد.

بیماری‌های تیروئیدی

ریزش موی ناگهانی می‌تواند علامتی از کم‌کاری غده‌ی تیروئید باشد. کم‌کاری غدهی تیروئید علائم دیگری مثل ضعف و خستگی، چاقی و پف کردن صورت، کند شدن حرکات و رفلکس‌ها و خشکی پوست نیز خواهد داشت. در صورتی که پزشک معالج شما به این بیماری مشکوک باشد، انجام آزمایش خون برای تشخیص کمک کننده است.

کم خونی ناشی از فقر آهن

 در میان افراد جامعه به ویژه زنان یکی از مشکلات شایع که خود علت ریزش مو است؛ کم خونی است.دریافت مقدار کافی آهن در رژیم غذایی می‌تواند سخت باشد. گفته می‌شود که تقریباً از هر 10 زن یکی مبتلا به این مشکل است.

 فقر آهن یکی از شایع‌ترین نوع کم خونی است. زمانی که بدن آهن دریافت نکند، بدن قادر نخواهد بود که هموگلوبین بسازد. هموگلوبین نیز نقش اکسیژن رسانی برای رشد و ترمیم سلول‌های مختلف در بدن را برعهده دارد. هنگامی که اکسیژن رسانی و خون رسانی به پوست سر محدود شود رشد موها دچار اختلا شده و ضعف در آنها ریزش را به همراه دارد.

 طبق یک مطالعه ثابت شده کمبود اهن نه تنها در خون رسانی و ضعف موها اثر دارد بلکه خود عامل تشدید کننده طاسی الگوی زنانه و مردانه است. گرچه تنها راه تشخیص با آزمایش است اما اگر نقاط قهوه‌ای رنگ را بر روی پوست سر مشاهده کردید و دچار خستگی، خواب آلودگی و سرگیجه هستید ممکن است به فقر آهن مبتلا باشید.مشورت با پزشک و انجام آزمایش قدم اولیه و مهم است و برای رفع مشکل می‌توان از قرص آهن و مکمل‌های غذایی استفاده کرد. همچنین مصرف گوشت قرمز، سبزیجاتی چون اسفناج و حبوبات در رفع آن اثر ویژه دارد.

تریکوتیلومانیا

اختلال وسواس موکنی یا تریکوتیلومانیا، اختلالی روانی است که هم در آقایان و هم در خانم‌ها مشاهده می‌شود. این اختلال در میان دختران جوان شایع‌تر است.

در تریکونیلومانیا فرد به طور وسواس گونه‌ای اقدام به کندن موهای خود می‌کند. هنگام معاینه‌ی فیزیکی، پزشک با مشاهده‌ی نحوه‌ی رشد موها و برخی سرنخ‌های دیگر، به این بیماری شک خواهد کرد. هم از روش‌های دارویی و هم از روش‌های روان درمانی می‌توان برای درمان این بیماری کمک گرفت.

آلوپسی آره‌آتا

ریزش موی سکه‌ای یا آلوپسی آره‌تا، مانند بیماری لوپوس نوعی بیماری خودایمنی است. در لوپوس کل بدن درگیر می‌شود و در آلوپسی آره‌آتا، سلول‌های ایمنی تنها به فولیکول‌های مو حمله می‌کنند.

آلوپسی آره آتا معمولاً باعث ریزش موی ناگهانی با حدود مشخص و به شکل مناطق دایره‌ای کوچک می‌شود. البته می‌تواند باعث ریزش کل موهای سر یا حتی کل موهای بدن شود. در این حالت‌ها به بیماری آلوپسی توتالیس و یونیورسالیس گفته می‌شود.

ریزش موی ناگهانی ناشی از آلوپسی آره‌آتا معمولاً خود به خود درمان می‌شود. در موارد وخیم‌تر، درمان بیماری با تزریق موضعی کورتون توسط متخصص پوست انجام می‌شود.

بیماری لوپوس

بیماری لوپوس بیشتر با ضایعات پوستی قرمز رنگی که به شکل پروانه بر روی بینی و گونه‌ها ایجاد می‌کند، شناخته می‌شود. این بیماری، یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی اشتباهی به سلول‌های بدن حمله کرده و به آن‌ها آسیب وارد می‌کنند. در بیماری لوپوس ممکن است پوست سر نیز درگیر شده و مناطقی به شکل سکه دچار ریزش موی ناگهانی شوند.

بیماری لوپوس در خانم‌ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود. ریزش موی ناشی از این بیماری می‌تواند موقت یا دائمی باشد که بستگی به شدت بیماری و نوع آن دارد.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک که به آن پیکوز (PCOS) هم می‌گویند، بیماری است که تنها در خانم‌ها دیده شده و باعث اختلال در تعادل هورمون‌های جنسی آن‌ها می‌شود. همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، اختلال در تعادل هورمون‌های جنسی می‌تواند باعث ریزش موی ناگهانی یا تدریجی شود. البته سندرم تخمدان پلی‌کیستیک بیشتر از این که باعث ریزش مو شود، باعث پرمویی در نقاط مختلف بدن می‌شود.

تنبلی تخمدان بر ریزش مو تاثیر دارد یا خیر؟

سندروم تخمدان پلی کیستیک باعث ریزش مو می شود. این سندروم در خانم ها باعث بی نظمی قاعدگی، جوش های چرکی، چرب شدن پوست و افزایش موهای زائد بدن و ریزش مو می شود. قرص های جلوگیری از بارداری شایع ترین درمان این سندروم هستند ولی باعث درمان بیماری نمی شوند بلکه برخی از علائم بیماری مثل آکنه و موهای زائد صورت را کاهش می دهد. همچنین از خانم ها در برابر سرطان رحم حفاظت می کند.

داروهایی مثل اسپیرولاکتون، داروهای ضد هورمون مردانه با مسدود کردن هورمون هایی که باعث بروز علائمی مثل آکنه و موهای زائد صورت می شوند، آن ها را کنترل می کنند. همچنین داروی پروژستین که عادت ماهیانه را تنظیم می کند و هر ماه باید مصرف شود. این دارو خطر سرطان رحم را کاهش می دهد. متفورمین از داروهایی است که به درمان این بیماری کمک می کند. این درمان ها تا حدودی برای افرادی که ریزش موی مردانه دارند موثر است. ماینوکسیدیل هم ممکن است به این افراد کمک می کند. برخی از افراد بانک موی مناسبی برای کاشت مو دارند و حتی کاشت مو می تواند برای این افراد گزینه ی مناسبی باشد.

چند درصد احتمال دارد افرادی که بانک موی ضعیف و سابقه ی خانوادگی ریزش مو دارند، دچار ریزش مو شوند؟

 ریزش موی مردانه یا ارثی ممکن است در خانم ها هم دیده شود. در مردان ریزش موها از شقیقه ها شروع شده و تا عقب ادامه می باید و کم کم کل سر طاس می شود. در خانم ها مثل کلاهی که روی سر می گذارند، موهای منطقه ی زیر کلاه کاهش می یابند. این نوع ریزش در آقایان شایع تر است اما در حقیقت متداول ترین نوع ریزش مو ریزش موی ارثی است.

درمان هایی که برای این بیماران در نظر گرفته می شود، تا آخر عمر باید ادامه یابد. یکی از این داروها فیناستراید است که تنها داروی خوراکی می باشد و تا 83 درصد ریزش مو را متوقف می کند و تا 66 درصد باعث رشد مجدد موها می شود. این دارو برای منطقه ی روی سر موثر است تا جلوی سر. این دارو در 0.3 درصد آقایان عوارض دارد. ماینوکسیدیل در غلظت های 2 درصد و 5 درصد موجود است که برای آقایان 5 درصد تجویز می شود. 70 درصد برای تثبیت مو و 50 درصد برای رشد دوباره ی موها موثر است. این محلول باید دوبار در روز استفاده شود. در ریزش موی مردانه درمان های دیگری هم وجود دارد. لیزرهای کم توان و در بعضی مواقع PRP و مزوتراپی مو می توانند کمک کننده باشند.

چه روش های درمانی برای موهای کم پشت و نازک توصیه می شود؟

دلایل متعددی برای ریزش مو وجود دارد. شایع ترین آن وراثت است. اما کم خونی، استرس، عفونت ها، سرطان های داخلی، مشکلات هورمونی مثل کیست تخمدان در خانم ها، کم کاری تیروئید، کاهش فریتین سرم و ریزش فیزیولوژیک پس از زایمان، قطع مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی، داروهای شیمی درمانی یا داروهای روانپزشکی مانند سدیم والپروات، داروهای ضد انعقاد مثل وارفارین و رادیوتراپی نیز می توانند باعث ریزش مو شوند.

برخی کارهای فیزیکی مثل دم اسبی بستن موها یا استفاده ی نامناسب از سشوار می تواند در ریزش مو نقش داشته باشد. بنابراین باید حتما پزشک بیمار را معاینه کند و نوع ریزش مو را تشخیص بدهد. بعضی موقع لازم است آزمایش تیروئید انجام شود و سطح ویتامین ها اندازه گیری شود و فریتین آهن خون بررسی شود. این موارد به تصمیم پزشک بستگی دارد.

راه حل مناسب برای ریزش مو در افرادی که موهای چرب دارند چیست؟

موهای چرب و خشک به خودی خود باعث ریزش مو نمی شود. یعنی چرب بودن یا خشک بودن موها از عوامل ریزش مو نیست. برای این نوع موها ما باید شامپوی مخصوص استفاده کنیم و در کل مراقبت از این موها متفاوت است نه این که باعث ریزش مو شوند.

درمان و داروهای مناسب برای ریزش مو در دوران بارداری و شیردهی چست؟

معمولا در دوران بارداری مو ها ضخیم تر می شوند. بعد از زایمان و هنگام تولد نوزاد معمولا ریزش موی حاملگی ممکن است شروع شود و تا سه الی چهار ماه طول بکشد. این ریزش مو از نوع فیزیولوژیک است و معمولا رفع می شود و نیاز به درمان خاصی ندارد.

آیا کم کاری تیروئید روی ریزش مو تاثیر دارد یا خیر ؟

کم کاری تیروئید می تواند باعث افزایش وزن و خستگی شود و در پرکاری تیروئید فرد ممکن است با از دست دادن وزن و عصبی شدن مواجه شود. چه کم کاری و چه پرکاری تیروئید هر دو می توانند باعث خشکی و شکنندگی موها و کم پشت شدن آن ها در قسمت سر و بدن شوند که در کل باید درمان اصلی برایشان انجام شود. پزشک تجویزهایی را تا درمان نهایی انجام می دهد.

آیا مزوتراپی می تواند در درمان ریزش مو موثر باشد؟

مزوتراپی مو تزریق زیر پوست است که باعث تحریک مزودرم می شود. ممکن مواد معدنی و اسید های آمینه، اسیدهای نوکلئیک و کوآنزیم ها تزریق شوند و می تواند فولیکول های مو را رشد بدهد. اثر تستسترون را خنثی کرده و گردش خون پوست را تحریک کند و باعث کنترل ریزش مو شود. این درمان باید به تشخیص پزشک انجام شود. مزوتراپی نقش محدودی دارد و ممکن است با درمان های دیگری همراه شود.

میزان تاثیر استرس بر ریزش مو چقدر است؟

هر فرد بین 120000 تا 150000 تار مو دارد. دو تا سه سال طول می کشد که این موها رشدشان تکمیل شود و سپس وارد فاز استراحت می شوند. فاز استراحت تا چهار ماه طول می کشد و پس از آن موها می ریزند و موهای جدید جایگزین می شوند. بنابراین طبق این الگو ریزش تا 100 تار مو در روز طبیعی است.

بعضی از استرس های شدید می تواند باعث تغییر در عملکرد فیزیولوژیک بدن شود و تعداد تار موهایی که در فاز استراحت هستند را افزایش دهد. این موها می ریزند و فرد متوجه ریزش موهای خود می شود، در حالی که علت آن فیزیولوژیکی است. افرادی که تغییرات فیزیولوژیک در بدنشان رخ می دهد، دچار ریزش مو می شوند. در واقع ریزش مو یکی از راه های پاسخ بدن به استرس های فیزیولوژیک شدید است. مثل رژیم های غذایی، داروها، تغییرات در سبک زندگی.

خبر خوب این است که این ریزش موقتی است و موها به حالت عادی بر می گردند. استرس هایی که باعث تغییر فیزیولوژیک می شوند، مانند قطع مصرف داروهای بارداری، رژیم های غذایی سنگین با کالری کم، کاهش مقدار استروژین بدن به دنبال زایمان در خانم ها، بیماری های شدید مثل تب بالا می توانند باعث ریزش مو شوند. جراحی های سنگین عفونت های شدید، برخی داروها و بیماری های تیروئید می توانند باعث ریزش مو شوند. کمبود و همین طور افزایش بیش از حد ویتامین A می تواند منجر به ریزش مو شود.

چه درمانی برای ریزش موی ناشی از اختلالات هورمونی وجود دارد؟

در واقع ریزش موی هورمونی همان ریزش موی ارثی است که شایع ترین ریزش مو در آقایان و خانم هاست. همان طور که گفتیم یک طیفی از درمان های دارویی وجود دارد که اگر موثر نبود کاشت مو را پیشنهاد می کنیم. با روش های جدید کاشت مو این نوع ریزش به خوبی درمان می شود.

کم خونی در دوران کودکی بر ریزش مو در بزرگسالی موثر است؟

مسلما کمبود آهن باعث ریزش مو می شود و این افراد حتما باید مکمل های آهن به همراه ویتامین C که باعث جذب بهتر آهن می شود را مصرف کنند.

ریزش موی سکه ای در ریش درمان قطعی دارد یا خیر؟

بله. در ریزش موی سکه ای، یک دفعه موهای یک بخش از موهای سر خالی می شود. شایع ترین حالت آن مثل سکه است ولی ممکن است کل موهای سر را هم دربر بگیرد. این نوع ریزش مو در موارد زیادی درمان پذیر است. یکی از رایج ترین روش های درمانی تزریق کورتیزول به قسمت های بدون مو است، که معمولا توسط متخصص پوست و با تبحر کافی باید انجام شود.

ممکن است نیاز باشد که دو تا سه بار تکرار شود. ریزش موی سکه ای به این نوع درمان به خوبی جواب می دهد. در برخی افراد ممکن است پزشک تشخیص بدهد که ماینوکسیدیل 5 درصد مصرف شود که جز درمان های ریزش مو است. پماد یا کرم آنترالین یا پمادهای تحریک کننده ممکن است توسط پزشک تجویز شوند و این بیماری درمان شود.

علت ریزش موی ناشی از کراتینه کردن موها پس از دکلره کردن چیست؟

رنگ مو برای این که بتواند روی مو بنشیند سه مرحله دارد. در ابتدا محافظ کوتیکولی که روی مو هست باید به وسیله ی آمونیاکی که در ترکیب آن وجود دارد از بین برود تا رنگ مو بتواند وارد ساقه ی مو شود. مرحله ی دوم استفاده از آب اکسیژنه است که وارد کورتکس می شود و رنگدانه های موی طبیعی را از بین می برد. در مرحله ی سوم رنگدانه های موجود در رنگ مو وارد کورتکس می شوند. استفاده ی مکرر از مواد دکلره کننده می تواند عوارض غیر قابل جبرانی به وجود آورد و حتی ریزش مو و سفید شدن مو را به دنبال داشته باشد. بنابراین باید در استفاده از مواد دکلره کننده مقداری احتیاط شود.

آیا می توان بدون تجویز پزشک برای درمان ریزش مو از فیناستراید استفاده کرد؟

برخی بدون مراجعه به پزشک داروهایی که دیگران مصرف می کنند را استفاده می کنند. حتما باید پزشک شحص را معاینه کند. چون همه ی ریزش مو هابافیناستراید وماینوکسیدیل و داروهای مشابه درمان نمی شوند.

آیا شامپو، مکمل، ویتامین و محصولات آرایشی مراقبت از مو تاثیری بر ریزش مو دارند؟

ویتامین ها و اسیدهای آمینه برای رشد موها ضروری هستند. اما ویتامین هایی که داخل شامپو ها وجود دارند تاثیری ندارد و تنها برای تبلیغات است. چون این مواد از این طریق جذب نمی شوند و بنابراین این مطلب فقط جنبه ی تبلیغاتی دارد. شامپو نمی تواند باعث درمان ریزش مو و رشد مجدد آن ها شود. شامپوها فقط نقش بهداشتی دارند.

آیا قطع مصرف ماینوکسیدیل ریزش مو را افزایش می دهد؟

ماینوکسیدیل به صورت 5 درصد در آقایان و 2 درصد در خانم ها استفاده می شود. معمولا وقتی درمان آغاز شد فرد باید مصرف آن را به مدت طولانی ادامه دهد. قطع مصرف آن بعد از سه تا شش ماه اثرش را از بین می برد. ماینوکسیدیل بر مناطق مرکزی و روی سر  نسبت به مناطق جلویی بیشتر موثر است. در برخی موارد متخصص پیوند مو برای تکمیل عمل پیوند مو و کمک به پرپشت شدن موها از این محلول استفاده می کند.

برای درمان موخوره چه اقداماتی باید انجام داد؟

موخوره در اثر آسیب های فیزیکی به ساقه ی مو اتفاق می افتد. سشوار کردن، اتو کشیدن، مش و رنگ باعث تخریب های فیزیکی ساقه ی مو می شوند. حتی محکم شانه کردن مو هم می تواند باعث ایجاد موخوره شود. بنابراین مهم ترین کار کاهش آسیب به مو است. آن بخشی از مو که موخوره دارد را باید با قیچی کوتاه کرد. چون شکستگی ایجاد شده در مو ترمیم نمی شود. اما برای پیشگیری باید استفاده از سشوار و اتو را کاهش داد.

بهترین کار استفاده از روغن های طبیعی مثل روغن آرگان است. اگر روغن آرگان در دسترس نبود یا هزینه اش برایتان بالا بود، می توان از روغن های طبیعی دیگر مثل روغن بادام برای چرب کردن ساقه ی مو استفاده کنید. به علاوه می توان از قرص های بایوتین یا آمپول های بیوتین استفاده کرد. در کنار این درمان ها، ترمیم کننده های ساقه ی مو که رطوبت رسانی به موها را انجام می دهند هم موثر است. استفاده از شامپوهای سبک و حاوی مواد مرطوب کننده مثل گلیسیرین، روغن بادام، و آرگان هستند نیز کمک کننده است.

برای درمان شوره سر چه کنیم ؟

شوره ی سر شدت های مختلفی دارد. شوره ی خشک، شوره ی چرب از انواع آن هستند. شامپوهای مختلفی در بازار موجودند که حاوی مواد موثره ی گوناگون هستند. برای مثال از شامپوهای حاوی کلیمبازول یا سلنیوم سولفاید می توانیم استفاده کنیم. عموما اگزمای سبورئیک نیاز به درمان طولانی مدت دارد.

این شامپوها که دارای سورفاکتانت هستند برای شوره ی چرب، شوره ی خشک، کف سر چرب با ساقه ی خشک و یا کف سر چرب با ساقه ی چرب طراحی شده اند که متناسب با وضعیت بیمار می توان از آن ها استفاده کرد. عموما اگزمای سبورئیک و شوره بیماری طولانی مدتی است. اما بهتر است در دوره های منقطع از این شامپوها استفاده شود. مثلا شامپوی ضد شوره ی سلنیوم سولفاید استفاده شود و وقتی بهتر شد از یک شامپوی سبک روزانه استفاده شود.