ناخن و بیماری های آن

 ناخن بخشی از دستگاه پوششی بدن است که اساسا از کراتین که یک پروتئین درشت مولکول است، تشکیل شده است .ناخن ها از ماتریکس که زیر یک چین پوستی به نام کوتیکول قرار دارد و از لانولا (ماهک) که منطقه‌ای هلالی شکل در قاعده ناخن است، رشد می‌کنند

نشانه‌های ناخن طبیعی

 ظاهر ناخن سالم ، یک دست و نرم است. تغییراتی که با بالا رفتن سن روی ناخن به وجود می‌آید جای نگرانی ندارد. وجود علائم زیر دال برطبیعی بودن ناخنهاست:

• رنگ یکنواخت و طبیعی
• سطح ناخن صاف بدون هیچ شیار یا چاله
• اتصال ناخن به پوست
• وجود لونولا سفید (هلال سفید پایین ناخن)

نشانه های ناخن غیرطبیعی

گاهی اوقات به دنبال برخی از آسیب دیدگی‌ها ناخن دچار بد شکلی می‌شود. بد شکلی ناخن معمولا باعث به وجود آمدن تغییرات عمده در ظاهر و شکل ناخن خواهد شد. بد شکلی ناخن از قبیل به وجود آمدن لکه روی آن، تغییر رنگ و جدا شدن ناخن می‌تواند به دنبال آسیب دیدگی دست و انگشت دست، زگیل ویروسی، عفونت و برخی داروها از قبیل داروهایی که در شیمی درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند  به وجود بیاید.

 برخی از اختلالات خاص پزشکی نیز می‌توانند باعث تغییر ظاهر ناخن‌های دست شوند. اگر روی ناخن خود هر یک از این علائم و نشانه‌ها را مشاهده می‌کنید به پزشک مراجعه کنید:

• تغییر رنگ ناخن به صورت رگه‌های سیاه، سفید یا تغییر رنگ آن به طور کامل
• تغییر در شکل ناخن به صورت خم شدن به سمت پایین یا بالا
• تغییر در ضخامت ناخن به صورت افزایش ضخامت آن یا نازک شدن ناخن
• شکنندگی ناخن
• سوراخ شدن ناخن
• خونریزی در اطراف ناخن‌ها
• تورم یا قرمزی اطراف ناخن‌ها
• احساس درد در اطراف ناخن‌ها
• جدا شدن ناخن از بستر خود

 بد شکلی ناخن 

• • خط بیو    Beau’s Lines
  • خم شدن ناخن به سمت پایین 
  • ناخن قاشقی (کویلونیشیا) 
  • به وجود آمدن لکه‌های سفید روی ناخن (لوکونیشیا) 
  • سندروم ناخن زرد  
  • بیماری لیکن پلان ماتریکس ناخن 
  • آلوپسی آره آتا  
  • تغییر رنگ ناخن  
  • تغییر رنگ ناخن به علت لاک زدن  
  • دیستروفی قسمت میانی ناخن 
  • اونیکوگریفوزیس 
  • بد شکلی ناخن و فرو رفتن آن در گوشت پا  
  • خونریزی زیر ناخن و ضرب دیدگی بستر آن 
  • تراکیونیشیا 

شایع ترین بیماری های ناخن

ناخن شکننده یا خردشونده:

علت اصلی این عارضه خیس و خشک شدن مکرر ناخن است که موجب تغییرشکل ناخن و خرد شدن و شکنندگی آن می شود

هماتوم یا خونمردگی:

هماتوم، به علت ضربه به ناخن و خونریزی خفیفی بین ناخن و بستر آن ایجاد می شود.

  خطوط تیره در ناخن:

ایجاد خطوط عمودی به رنگ قهوه ای تیره یا سیاه در ناخن می تواند سرطان پوست در ناحیه ناخن و اطراف آن باشد

 لکه های سفید روی ناخن:

عارضه بسیار شایعی است که جای نگرانی ندارد و به علت آسیب های جزیی روی ناخن ایجاد می شوند ،

 ناخن قاشقی شکل:

این مشکل مربوط به فقر آهن است که روی ناخن ها تاثیر می گذارد پس درمان نیز جبران فقر آهن خواهدبود.

ناخن سفید رنگ:

در این اختلال هر دو دست درگیر و 90-80 درصد بستر ناخن سفید رنگ می شود و در بیمارانی که مشکلات کبدی و هپاتیت دارند و شیمی درمانی می شوند ، دیده می شود .

زرد شدن ناخن:

زرد شدن ناخن نشانه وجود بیماری های کلیوی، بیماری های عفونی ریه، بعضی از اختلالات هورمونی، دیابت می باشد . علت دیگر زردی ناخن ، عفونت های قارچی، استفاده زیاد از لاک ناخن و نگه داشتن طولانی مدت سیگار می باشد.                                   

بیماری کبود شدن بستر ناخن:

این عارضه در افراد مبتلا به عفونت ریوی یا بیماری های ریوی و قلبی-عروقی که دچار کمبود اکسیژن هستند ، دیده می شود زیرا سرخرگ ها حامل خون حاوی اکسیژن نیستند و بستر ناخن کبود می شود.

تغییر ناخن ناشی از بیماری پوستی:

بیماری پسوریازیس و لیکن پلان بیماری های پوستی هستند که اطراف ناخن و ناخن ها را درگیر می کنند و سبب ایجاد شیارهای طولی و نقطه نقطه شدن سطح ناخن می شود و همه ناخن های دست و پا را درگیر می کند.

خطوط روی ناخن

خطوط بر روی ناخن می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. این خطوط شامل خطوط عمودی و افقی هستند. دلایل بوجود آودن این خطوط شامل:

• سوء تغذیه
• بالا رفتن سن
• بیماری های تب دار مانند: سرخک، اریون
• بیماری های عروقی
• ذات الریه
• دیابت کنترل نشده
• کمبودی روی
• کم خونی
• روماتیسم مفصلی
• نارسایی حاد کلیه

 دلایل ایجاد ناخن قاشقی

• کمبود آهن
• بیماری قلب
• اختلالات کبدی
• لوپوس
• کم کاری تیروئید
• بیماری رینود
• سابقه ارثی و خانوادگی
• جویدن ناخن ها
• عفونت ناخن

 دلایل ایجاد زردی ناخن

• بیماری کبد (زردی)
• بیماری ریوی
• بیماری کلیه
• کمبود ویتامین
• کمیود آهن و روی
• عفونت ریه
• دیابت
• عفونت ریه

 دلایل ضخیم شدن ناخن 

این وضعیت بیشتر ناخن های پا را تحت تاثیر قرار می دهد. افراد مسن بیشتر در معرض این مشکل هستند. 

علل ابتلا عبارتند از:

• عفونت قارچی
• بی توجهی
• صدمه
• گردش خون ضعیف
• آرتروزانگشتان پا
• تغییر الگوی راه رفتن
• کفش های نامناسب
• پسوریازیس

 بیماری آسیب (تروما) به ناخن: 

ضربه ای کم یا بزرگ به ناخن می تواند موجب طیف وسیعی از مشکلات شود، از جمله: 

• کبود شدن تخت ناخن
• بلند شدن صفحه ناخن
• از دست دادن صفحه ناخن
• برامده شدن ناخن ها
• رشد تغییر شکل یافته صفحات ناخن اگر ماتریکس ناخن مجروح شود.

 عفونت های قارچی ناخن:

ضربات وارد شده به ناخن راه ورود قارچ ها را باز می کنند و به دلیل وجود نوعی پروتئین در سطح ناخن، قارچ ها رشد می کنند و سبب تغییر رنگ و ظاهر ناخن می شوند.

 خصوصیات عفونت قارچی ناخن بستگی به علتش دارد، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بلند شدن صفحه ناخن از تخت ناخن
• ضخیم شدن صفحه ناخن
• خرد شدن صفحه ناخن
• تغییر رنگ، معمولا در قسمت سفید
• ترشحات سفید و سبز بد بو
• ناهمواری و چال شدن سطح صفحه ناخن

 چگونه می­توانیم از ناخن های خود مراقبت کنیم؟ 

• جلوگیری از ضرب دیدگی ناخن
• ناخن ها بعد از حمام و حتما با ناخن گیرکوتاه کنید
• افرادی که ناخن های شکننده و ضعیفی دارند، بهتره همیشه کوتاه نگه دارند
• استفاده از لوسیون و تقویت کننده بر روی ناخن
• استفاده از دستکش در حین انجام کارها
• خودداری از تمیز کردن بیش از حد زیر ناخن
• خودداری از جویدن ناخن
• ترک سیگار
• ضایعات وعلائم پوستی را جدی بگیرید