کراتواکانتوما یک برآمدگی یا تومور گنبدی شکل متقارن شبیه دهانه آتشفشان است و رشد سریعی داشته که بر روی پوست رشد میکند. وقتی کسی متوجه وجود آن شود مهم است که به پزشک مراجعه کند. این برآمدگی گاهی از اوقات پیش از ابتلاء به کارسینوم سلول سنگفرشی ( دومین نوع شایع سرطان پوست ) در مردم دیده میشود.
چه کسی دچار کراتواکانتوما میشود؟
- مردان دو بار بیش از زنان در خطر ابتلاء به کراتواکانتوما قرار دارند.
- کراتواکانتوما همچنین در میان مردمان سفیدپوست نسبت به مردم دارای پوست تیره شایعتر است.
- حداکثر بروز کراتوآکانتوم در سنین 50 تا 70 سالکی است
- این اتفاق نادری است که افراد در سنین کمتر از 40 دچار کراتواکانتوما شوند.
- محل شایع صورت،گردن،پشت دست و نواحی در معرض افتاب اندام هاست
- ضایعه سریع شکل می گیرد و اغلب در لمس دردناک است
عوامل خطر برای توسعه کراتوکانتوما عبارتند از:
- سن بالاتر از 50 سال
- داشتن پوست، مو و یا چشم های روشن
- مرد بودن
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا دیگر انواع نور ماوراء بنفش
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص مانند تار
- قرار گرفتن در معرض اشعه، مانند استفاده از درمان اشعه ایکس برای سرطان های داخلی
- سرکوب طولانی مدت سیستم ایمنی بدن مانند مصرف داروهایی که برای جلوگیری از رد پیوند عضو استفاده می شود
- حضور دراز مدت زخم ها روی پوست، از جمله سوختگی با بنزین
- زخم های مزمن
- وجود گونه های خاصی از ویروس زگیل (ویروس پاپیلومای انسانی)
- سابقه ابتلا به سرطان
قبلا ضایعه کرتواکانتوم را خود محدود شونده و پسرفت کننده می دانستند ولی امروزه بیشتر بر این باورند که لازم است به عنوان SCC درمان شود.
یافته های پوستی
- ندول 5 تا 20 میلی متری منفرد گوشتی رنگ تا همرنگ پوست به شکل دهانه آتشفشان
- یک فرورفتگی مرکزی کراتوتیک ،حفره کراتینی عمقی را مخفی می کند.
- ندول قوام سفتی دارد در لمس دردناک است و سریع رشد می کند.
- تقریبا همه کراتواکانتوم ها روی پوست اسیب دیده از آفتاب پدید می آیند.
- در موارد نادر، کراتوآکانتوما های متعدد ممکن است به عنوان بخشی از یک گروه بزرگتر از علائم (سندرم) ایجاد شوند.
رشد کراتو آکانتوم دارای سه مرحله است :
- مرحله تکثیری : پاپول منفردی ناگهان ظاهر شده و در عرض 2-4 هفته به حداکثر اندازه خود می رسد.
- مرحله رسیدگی : ضایعه اندازه و نمای خود را برای هفته هاتا ماه ها حفظ می کند و اگر هسته مرکزی آن تا حدی برداشته شده باشد نمای آتشفشان دیده می شود.
- مرحله بهبودی : قاعده ضایعه سفت و اندوره می شود هسته مرکزی بیرون می افتد قاعده آن تحلیل می رود و اسکار حفره ای ایجاد می کند بهبودی ممکن است ماه ها طول بکشد.
روش های درمان کراتوآکانتوما
هنگامی که کراتوآکانتوما تشخیص داده می شود، گزینه های درمان معمولا عبارتند از:
- انجماد با نیتروژن مایع (انجماد درمانی) : که در آن نیتروژن مایع بسیار سرد بر روی کراتوکانتوما اسپری می شود. به این ترتیب ضایعه دچار انجماد شده و از بین می رود.
- Electrodesication و curettage: که به عنوان “خراش و سوختگی” نیز شناخته می شود. در این روش پس از بی حس کردن ضایعه، دکتر با استفاده از یک وسیله نوک تیز (کورت) سلول های سرطان پوست را خراش داده به دنبال آن یک سوزن الکتریکی را برای سوزاندن و داغ کردن بافت استفاده می کند. الکترودها کمک می کنند تا سلول های سرطانی کشته شده و خونریزی متوقف شود.
- حذف (برداشتن) : که در آن پزشک با استفاده از یک ابزار چاقو مانند (Scalpel) ضایعه را برداشته و سپس دو لبه ضایعه را به هم بخیه می کند.
- جراحی میکروسکوپی Mohs : که در آن پزشک محل ضایعه را تراش می دهد که ضایعه کاملا از بین برود. این تکنیک مخصوصا برای کراتوآکانتومای واقع در بینی، گوش، لب ها و دست ها مفید است.
- درمان رادیوتراپی : در این روش از اشعه ایکس برای درمان استفاده می شود. درمان رادیو تراپی برای افرادی مفید است که به دلایل خاصی نمی توانند جراحی را انجام دهند.
دستورالعمل های مراقبت از خود
هیچ درمان موثر خود مراقبتی برای این بیماری پوستی وجود ندارد. جلوگیری از آسیب خورشید برای جلوگیری از رشد کراتوآکانتوما ضروری است. برای این کار از دستور العمل زیر پیروی کنید:
- از قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش (UV) که در نور خورشید یا دستگاه های برنزه کننده مصنوعی وجود دارد اجتناب کنید.
- از کرم های ضد آفتاب (کرم های محافظت کننده در برابر UVA و UVB) با عیار حفاظتی SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.
- کلاه لبه دار و لباس آستین بلند بپوشید.
- در وسط روز (از ساعت 10 صبح تا 3 بعد از ظهر) بیرون از خانه نمانید.
بدون نظر